خط (دومين عنصر بصري)
در تعريف تجسمي، خط عبارت است از حركت يا شكل ممتد بصري، خواه بدون ضخامت و به صورت دو بعدي و خواه با داشتن ضخامت و برجستگي يا فرورفتگي.
نکته: مرز پيرامون يك سطح، محل برخورد دو سطح با دو زاويهي مختلف، مرز حاصل از تضاد دو سطح با رنگ مختلف يا
با تيرگي متفاوت و اثر حركت مداد، قلم مو يا يك شي، نوك تيز بر يك صفحه، نيز خط را ايجاد ميكند.
مثالهاي خط در طبيعت و زندگي روزمره: خطوط روي فرش زير پايمان، تنهي درختان، شيارهاي شخم، درخشش برق، خطوطي كه بچهها براي بازي كردن روي زمين ميكشند، سيمهاي برق و . . .
خطوطي كه بچهها روي ديوار و سطوح مختلف ميكشند، از نابترين خطوط تجسمي بهشمار ميآيند.
نکته: خط ميتواند دو بعدي يا سه بعدي باشد.
خط نوشتاري: خطي است كه معاني را به طور مستقيم به مخاطب منتقل ميكند.
خط پيراموني: براي ترسيم كردن و نمايش سادهي چيزها به كار ميرود.
جهت خط
خطوط تجسمي از نظر جهت خطوط، به چهار دستهي اصلي تقسيم ميشوند، كه عبارتاند از:
الف) خطوط عمودي ب) خطوط افقي ج) خطوط مايل د) خطوط منحني
خطوط عمودي: مفهوم ايستادگي و مظهر مقاومت و استحكام ميباشد. در طبيعت
به شكل تنهي درختان، تيرهاي برق و ساختمانهاي مرتفع ديده ميشوند.
خطوط افقي: مفهوم آرامش، سكون و اعتدال ميباشد. در طبيعت به صورت سطح زمين، خط افق، پهنهي دريا، يا يك انسان خوابيده ديده ميشود.
خطوط مايل: داراي مفهوم تحرك، پويايي، خشونت و عدم سكون است. در طبيعت به شكل كنارههاي كوه، خط رعد در آسمان و سراشيبي، ديده ميشوند.
خط منحني : مفهوم حركت سيال و مداوم، ملايمت و ملاطفت است. در طبيعت به شكل تپه ماهور، انتشار امواج، پستي و بلندي زمين و حركت بعضي از جانوران ديده ميشوند.
سعید کمالو
منبع: قلم چی